Σε ένα ιδιαίτερα εορταστικό κλίμα, με αυθόρμητα συναισθήματα συγκίνησης και χαράς, πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα 11 Σεπτεμβρίου 2023, στο αμφιθέατρο A2 του Πολυτεχνείου Κρήτης, η εκδήλωση απονομής Πιστοποιητικών Επιμόρφωσης και Βεβαιώσεων Παρακολούθησης στους εκπαιδευόμενους του Προγράμματος «Βυζαντινή ζωγραφική. Θεωρία και Τεχνικές Α΄. Τμήμα αρχαρίων». Το εν λόγω Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα διοργανώθηκε και υλοποιήθηκε από το Κέντρο Διά Βίου Μάθησης (ΚΕΔΙΒΙΜ) του Πολυτεχνείου Κρήτης, υπό την αιγίδα της Περιφέρειας Κρήτης – Περιφερειακή Ενότητα Χανίων, με Επιστημονικά Υπεύθυνη την Ιστορικό Τέχνης, Δρ. Αλεξάνδρα Kουρουτάκη, μέλος Εργαστηριακού Διδακτικού Προσωπικού (ΕΔΙΠ) του Πολυτεχνείου Κρήτης.
Την εκδήλωση συντόνισε η Γραμματέας του ΚΕΔΙΒΙΜ, κα Ελένη Ψαρουδάκη. Χαιρετισμούς απηύθυναν ο Αν. Καθηγητής Φώτιος Κανέλλος, Αντιπρύτανης Ακαδημαϊκών Υποθέσεων, Διά Βίου Μάθησης και Εξωστρέφειας του Πολυτεχνείου Κρήτης, καθώς και ο Δρ. Κωνσταντίνος Ζορμπάς, Γενικός Διευθυντής της Ορθοδόξου Ακαδημίας Κρήτης.
Ειδικότερα, ο Αν. Καθηγητής Φώτιος Κανέλλος, ως Πρόεδρος του ΚΕΔΙΒΙΜ, καλωσόρισε τους παρευρισκόμενους και ανέφερε ότι το ΚΕΔΙΒΙΜ είναι μια νέα μονάδα του Πολυτεχνείου Κρήτης και ανάμεσα στους σκοπούς της είναι ο σχεδιασμός και η υλοποίηση προγραμμάτων κατάρτισης, η τόνωση της εξωστρέφειας του Ιδρύματος και η ανάδειξή του στην τοπική κοινότητα, στα Χανιά, όπως και η ανάδειξη των περιφερειακών και τοπικών αναπτυξιακών ιδιαιτεροτήτων του τόπου. Συνεχάρη την κα Κουρουτάκη για την επιτυχή διεκπεραίωση του προγράμματος.
Ο Δρ. Κωνσταντίνος Ζορμπάς, έκανε μια προσέγγιση ανάμεσα στις νέες τεχνολογίες, τον πολιτισμό και την αγιογραφία και σημείωσε ότι «και στην τέταρτη βιομηχανική επανάσταση, ο αγιογράφος δεν αναπαριστά απλώς κάποια θρησκευτικά θέματα, αλλά θα μετέχει ο ίδιος στο αγιαστικό έργο της Εκκλησίας, λαμβάνοντας πνευματικό αξίωμα και πνευματική διακονία». Τέλος, σημείωσε, κλείνοντας την ομιλία του, ότι «ο τέλειος άνθρωπος της Τέχνης των νέων τεχνολογιών μπορεί να δημιουργήσει έναν «μετάνθρωπο», ενώ ο αγιογράφος θα συνεχίσει να ιστορεί το πρόσωπο ενός Αγίου, ο οποίος ανθρωποποιεί».
Στη συνέχεια, ο Δρ. Νικόλαος Σπανουδάκης, Διευθυντής Επιμόρφωσης και Διά Βίου Μάθησης του ΚΕΔΙΒΙΜ, παρουσίασε τους σκοπούς και τη δραστηριότητα του ΚΕΔΙΒΙΜ από την ίδρυσή του, το 2018, έως σήμερα και ανέφερε ότι δεν απευθύνεται μόνο σε φοιτητές και απόφοιτους του ιδρύματος, αλλά και σε ανέργους, εργαζόμενους, αποφοίτους δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, συνταξιούχους, κ.α. Αναφέρθηκε, επίσης, και στα άλλα προγράμματα που λειτούργησαν κατά το τελευταίο έτος στο ΚΕΔΙΒΙΜ του Πολυτεχνείου Κρήτης, όπως αυτό του «Προγραμματισμού με τη Γλώσσα Python» που απευθυνόταν σε ανέργους και αυτό της «Κυκλικής Οικονομίας στην Εκπαίδευση» που απευθύνθηκε σε εκπαιδευτικούς, αλλά και ανέργους. Τέλος, ανέφερε ότι στο πλαίσιο του σχεδίου Ελλάδα 2.0, κάποια προγράμματα του ΚΕΔΙΒΙΜ χρηματοδοτήθηκαν από την Ευρωπαϊκή Ένωση σε συνεργασία με τη Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης (ΔΥΠΑ).
Η παρουσίαση του Εκπαιδευτικού Προγράμματος έγινε από την Επιστημονικά Υπεύθυνη του προγράμματος, Δρ. Αλεξάνδρα Κουρουτάκη, Ιστορικό Τέχνης, μέλος ΕΔΙΠ του Πολυτεχνείου Κρήτης, και την Αγιογράφο της Ορθοδόξου Ακαδημίας Κρήτης, κα Κωνσταντίνα Στεφανάκη. Η Δρ. Α. Κουρουτάκη υπογράμμισε πως το πρόγραμμα ήταν τετράμηνης διάρκειας (Μάρτιος-Ιούνιος 2023), 86 ωρών συνολικά, και τα μαθήματα πραγματοποιήθηκαν διά ζώσης, στο Πνευματικό Κέντρο Χανίων. Για τον λόγο αυτόν, τόνισε, εκφράζονται θερμές ευχαριστίες στη διοίκηση του Πνευματικού Κέντρου Χανίων και στον Αντιπεριφερειάρχη Χανίων.
Η Δρ. Κουρουτάκη επεσήμανε ότι το εκπαιδευτικό πρόγραμμα παρακολούθησαν συνολικά 20 εκπαιδευόμενοι. Όπως δήλωσε, «είχαμε τη χαρά και την τιμή να συνεργαστούμε με εκπαιδευόμενους που στην πλειονότητά τους είναι απόφοιτοι πανεπιστημιακής εκπαίδευσης. Σε κάθε περίπτωση, τους συγχαίρουμε για το υψηλό κίνητρο και τη διάθεση μαθητείας που τους διέκρινε, γεγονός που αποτυπώθηκε στη συμμετοχή τους, στην αδιάλειπτη προσπάθειά τους και στα αποτελέσματα της αξιολόγησής τους».
Αναφερόμενη στους διδακτικούς στόχους, η Δρ. Κουρουτάκη τόνισε ότι στο θεωρητικό μέρος, το πρόγραμμα εστίασε στην αισθητική θεώρηση της βυζαντινής τέχνης. «Επιδιώχθηκε η εξοικείωση των σπουδαστών με τον συμβολικό κώδικα μιας θρησκευτικής τέχνης «ενδεδυμένης» με θεολογία. Μέσα από τη μελέτη περιπτώσεων αγιογραφικού έργου, επιδιώχθηκε η γνωριμία των εκπαιδευόμενων με τις Σχολές αγιογραφίας, και με σημαντικούς εκφραστές των Σχολών». Τέλος, η Επιστημονικά Υπεύθυνη παρουσίασε την ψηφιακή έκθεση που δημιουργήθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος, με σχέδια αγιογραφίας των σπουδαστών. Η ψηφιακή έκθεση λειτουργεί στην πλατφόρμα ArtSteps στον σύνδεσμο:
https://www.artsteps.com/view/649ab0905f4a09e2e29d44d7
Επίσης, η εικονική περιήγηση στην έκθεση έχει βιντεοσκοπηθεί και οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να την παρακολουθήσουν στον σύνδεσμο:
Στη συνέχεια, η Αγιογράφος Κωνσταντίνα Στεφανάκη, υπεύθυνη του Εργαστηρίου Αγιογραφίας της Ορθοδόξου Ακαδημίας Κρήτης μίλησε για τη διδασκαλία της Βυζαντινής Αγιογραφίας στο πλαίσιο του ΚΕΔΙΒΙΜ του Πολυτεχνείου Κρήτης. Η κα Στεφανάκη, συνεχάρη τους σπουδαστές για την επιτυχή ολοκλήρωση των μαθημάτων στις βασικές γνώσεις του σχεδίου. Παράλληλα, αναφέρθηκε στην τιμητική πρόσκληση να αναλάβει τη διδασκαλία της Βυζαντινής Αγιογραφίας στο ΚΕΔΙΒΙΜ του Πολυτεχνείου Κρήτης, ευχαριστώντας τους συνεργαζόμενους φορείς και ιδιαίτερα την Επιστημονικά Υπεύθυνη του προγράμματος, την Ιστορικό Τέχνης, Δρ. Αλεξάνδρα Κουρουτάκη για την άψογη συνεργασία.
Κατά την κα Στεφανάκη, μέσα από τη διδασκαλία της Βυζαντινής Αγιογραφίας, οι σπουδαστές διδάχτηκαν να σχεδιάζουν τις μορφές των Αγίων, αλλά κυρίως τον τρόπο με τον οποίο θα μελετάνε, θα παρατηρούν τον ρυθμό της δομής της Βυζαντινής ζωγραφικής, έτσι ώστε να έχουν ένα άρτιο αποτέλεσμα. Στον επόμενο κύκλο μαθημάτων, οι σπουδαστές –μέσω της συνεχούς εξάσκησης που θα προσδώσει στη γραμμή τους ρυθμό και άνεση– θα διδαχθούν την παραδοσιακή τεχνική της Βυζαντινής Αγιογραφίας, την τεχνική της αυγοτέμπερας.
Η εκδήλωση συνεχίστηκε με τη διάλεξη της Δρ. Αλεξάνδρας Κουρουτάκη με θέμα: «Βυζαντινή Παράδοση και Δυτικές Επιδράσεις στην Ορθόδοξη Θρησκευτική Ζωγραφική φορητών εικόνων σε ιστορικούς Ναούς των Χανίων κατά τον 20ο αιώνα». Στόχος της διάλεξης ήταν η επισκόπηση της εξέλιξης της θρησκευτικής ζωγραφικής στα Χανιά, μέσα από τη μελέτη επιλεγμένων έργων (φορητών εικόνων) που κοσμούν τρεις ιστορικούς Ναούς της πόλης των Χανίων: τον καθεδρικό Ναό των Εισοδίων της Θεοτόκου (Τριμάρτυρη), τον Ναό του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου (Ευαγγελίστρια), και τον Ναό της Αγίας Μαρίας της Μαγδαληνής. Όπως δήλωσε η Δρ. Α. Κουρουτάκη, «συμπερασματικά, διαπιστώνουμε πως η θρησκευτική τέχνη αποτελεί ένα ζωντανό –και όχι στατικό και κλειστό– μέσο έκφρασης της εκκλησιαστικής εμπειρίας. Η εκκλησιαστική τέχνη στα Χανιά και η εικαστική της γλώσσα επηρεάστηκε άμεσα και διαμορφώθηκε κάτω από την επίδραση του ευρύτερου ιστορικού πλαισίου και των εν γένει εξελίξεων στο χώρο της τέχνης».
Στη συνέχεια, ακολούθησε η απονομή των Πιστοποιητικών Επιμόρφωσης στους 15 εκπαιδευόμενους που ολοκλήρωσαν επιτυχώς το πρόγραμμα, καθώς και των Βεβαιώσεων Παρακολούθησης σε 5 εκπαιδευόμενους (3 εκπαιδευόμενους που ολοκλήρωσαν το σύνολο του προγράμματος και 2 εκπαιδευόμενους που ολοκλήρωσαν μέρος του προγράμματος).
Τέλος, όλα τα μέλη του ΚΕΔΙΒΙΜ του Πολυτεχνείου Κρήτης ευχήθηκαν συγχαρητήρια στους εκπαιδευόμενους και καλή συνέχεια σε εκείνους που επιθυμούν να συνεχίσουν την επιμόρφωσή τους στο β΄ κύκλο του Εκπαιδευτικού Προγράμματος «Βυζαντινή ζωγραφική. Θεωρία και Τεχνικές Β΄. Τμήμα Προχωρημένων», το οποίο αναμένεται να ξεκινήσει τον Οκτώβριο του 2023.
